การบำรุงรักษา OS X ให้มีสุขภาพดีอยู่เสมอ

ปรกติจะมีเรื่องที่ผู้ใช้ที่เพิ่งเปลี่ยนจาก Windows PC มาใช้ Mac หลังจากใช้งานไปสักพัก จะเร่ิมเป็นกังวลเกี่่ยวกับการบำรุงรักษา OS X ให้ใหม่สดและใช้งานได้ดีอยู่เสมอ โดยจะมีอยู่สองเรื่องหลัก ๆ คือ

  1. การ Defrag บน OS X
  2. ล้าง Temporary Files หรือไฟล์ขยะบน OS X

อธิบาย..

1.เกี่ยวกับการ Defrag Hard disk บน OS X

การใช้งานระบบไฟล์แบบ FAT32 บน Windows PC นั้น หลังจากเราเขียน อ่าน ข้อมูลบน HD ไปสักระยะแล้ว จะเกิด “หลุมอากาศ” ขึ้นบน HD ที่ทำให้ไม่สามารถเขียนข้อมูลลงไปได้ ปรกติระบบ OS จะทำการเขียนข้อมูลข้้าม “หลุม” พวกนี้ไปให้แบบอัตโนมัติ ก็จะมีที่ตามมาคือ ข้อมูลกระจายตัวอยู่บน HD มากขึ้น ทำให้การเข้าถึงข้อมูล และการทำงานกับข้อมูลที่กระจายตัวเหล่านั้นทำได้ช้าลง ที่เรามักจะต้องทำการ Defrag Disk เองอยู่เสมอบน Windows pc ที่จะทำการจัดเรียงข้อมูลใหม่ ให้ข้อมูลอยู่ใกล้กันมากขึ้น และเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานโดยรวมให้ดีขึ้น

บน OS X ก็จะมีหลุมอากาศพวกนี้เกิดขึ้นเมื่อเราจัดการกับไฟล์ต่า่ง ๆ ตรงนี้เหมือนกัน ... แต่.. บน OS X จะพยายามจัดการหลุมอากาศที่เกิดขึ้นเหล่านี้เอง พูดให้ง่ายคือ ระบบ OS จะทำตรงนี้ให้เราเองครับ โดยที่เราไม่ต้องสั่งการอะไรเพิ่มเติม และไม่จำเป็นครับ

อีกเหตุผลนึงที่คือ Hard disk สมัยใหม่ที่มีค่าการอ่าน - เขียนกับพื้นที่ ๆ เพิ่มขึ้นมากแล้ว ไม่เหมือนแต่ก่อนที่พื้นที่น้อย แล้ว OS ต้องพยายามจะหาที่เขียนข้อมูลลงไปแบบจำกัดจำเขี่ย.. ด้วยเหตุผลนี้ เป็นอีกประการที่เราไม่มีความจำเป็นในการ Defrag เพื่อการทำงานที่ดีขึ้นครับ

หรือถ้าใครไม่มั่นใจ และต้องการที่จะทำการ Defrag disk เอง ก็สามารถทำได้โดยอาศัย app อื่น ๆ มาช่วยครับ เช่น iDefrag (ไม่ฟรีครับ ราคา 17.5 ปอนด์ หรือประมาณ 950 บาทครับ)

note : จากเอกสารประกอบในเวป apple.com ระบุเอาไว้ว่า การ defrag เองนั้น อาจจะมีการย้ายตำแหน่งไฟล์สำคัญของระบบบางส่วนเกิดขึ้น และตรงนี้อาจจะก่อปัญหาให้เครื่องทำงานผิดพลาดได้ครับ

อ่านเพิ่มได้จาก
About disk optimization with Mac OS X

2.เกี่ยวกับการล้าง Temporary , Log files บน OS X

Temporary Files (Temp files) : คือไฟล์ชั่วคราวซึ่งเกิดขึ้นเมื่อเราใช้งานเครื่องไปสักระยะ มีทั้งเกิดขึ้นจากตัวระบบ OS เอง (พวก System Logs) และเกิดจาก Application ต่าง ๆ ที่เราใช้งานบนเครื่อง ซึ่งโดยทั่วไปแล้วมีประโยชน์มากกว่าโทษครับ

ก่อนจะเข้าสู่การล้าง Temp file บน OS X ผมอยากจะเขียนอธิบายก่อน ซึ่งเป็นไฟล์ขั่วคราวที่บางคนไม่เข้าใจว่ามีเอาไว้ทำอะไร เลยพาจะลบเอาเรื่อย ๆ เพราะคิดว่ากินพื้นที่

  • Cache : จะเป็นไฟล์ที่เก็บค่าใช้งานบางส่วนของโปรแกรมที่เราใช้ เมื่อมี Cache อยู่ เราจะใช้งานโปรแกรมโดยรวมได้ดีขึ้น เช่นใน Safari พวก Cache ก็จะทำให้เราเปิดหน้าเวปได้เร็วขึ้น เพราะเค้าจะจำบางส่วนของหน้าเวปเอาไว้ ทำให้ไม่ต้องโหลดใหม่หมดทุก ๆ ครั้งครับ การล้าง Cache สมควรกระทำเพื่อแก้ปัญหาการทำงานของโปรแกรมที่ทำงานผิดพลาด มากกว่าจะกระทำเป็นประจำนะครับ
  • System Logs : ตรงนี้เป็นรายการของกิจกรรมต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นบนเครื่องของเรา มีประโยชน์มหาศาลในการไล่หาความผิดปรกติของเครื่องครับ (ไม่จากเรา ก็ให้ช่างเทคนิกดู) โดยปรกติ OS X จะทำตรงนี้เอง (ในตอนตี 3- ตี 5 ของทุกวัน) แต่ถ้าเราต้องการทำเองก็สามารถทำได้ ดูจาก link บทความด้านล่างประกอบตรงนี้ครับ

note : การแก้ปัญหาถ้าเกิดเราเจอโปรแกรมทำงานผิดพลาดที่ดีและง่ายที่สุดเลยคือ การ restart ครับ =)

อ่าน เกี่ยวกับ Temporary Files และ System Logs บน OS X ประกอบ
ดู การล้าง Temp files, system logs บน OS X ครับ

note : บทความนี้ผมเขียนเอาตามความเข้าใจส่วนตัวเองนะครับ ตัดเรื่องข้อมูลทางเทคนิคลืึก ๆ ไป (เพราะผมเองก็ไม่รู้ แบร่..) เอาเฉพาะที่คิดว่าผู้ใช้มือใหม่ส่วนใหญ่น่าจะอ่านได้ง่ายเป็นหลัก หากมีข้อผิดพลาดหรือจะแนะนำเพิ่มเติม ก็ใส่ไว้ใน comment ด้านล่างนี้นะครับ

การ Maintenance OS X #1 : เกี่ยวกับ Temporary files และ System Logs

สำหรับคนที่ใช้ Windows pc มาก่อน อาจจะคุ้นเคยกับคำว่า Temp files ที่เป็นไฟล์ที่เกิดขึ้นจาก system หรือโปรแกรมต่าง ๆ เองเรื่อย ๆ เมื่อเราใช้เครื่องของเราไปสักระยะหนึ่ง ที่จะกินพื้นที่ HD ของเราไป และในบางกรณีจะใช้พื้นที่มากเกินความจำเป็น ทำให้เราต้องหาทางจัดการล้างไฟล์เหล่านั้นทิ้ง

บน OS X ก็เหมือนกัน คือจะมีการสร้างไฟล์ชั่วคราว (Temporary Files) และ System log เกิดขึ้นระหว่างที่เราใช้งานไปแต่มีหลายอย่างที่แตกต่างกันครับ ในบทความนี้เลยจะขอเขียนถึง Temporary Files ที่มีบน OS X แบบคร่าว ๆ

Temporary Files : ไฟล์ที่เกิดขึ้นชั่วคราวทั้งจากระบบและจากโปรแกรมต่าง ๆ มีทั้งที่เกิดขึ้นแล้วไม่ยอมไปไหน และมีทั้งแบบที่เกิดขึ้นแล้วจะหายไปเอง ที่เราคุ้น ๆ กันทั่วไปเช่น

  • จาก OS X : Recovered Files ใน Trash

    • บางครั้งเราจะเจอ Recovered ไฟล์ใน Trash ครับ ซึ่งจะเป็น temp file แบบนึงที่เกิดจาก app ต่าง ๆ ขณะใช้งาน ซึ่งปรกติแล้ว app จะจัดการล้างไฟล์ที่ไม่จำเป็นพวกนี้ทิ้งไปเมื่อปิดโปรแกรม แต่ในบางกรณี ถ้า app ค้าง หรือว่า crash เจ้า temp file ที่เกิดขึ้นค้างเอาไว้จะยังคงอยู่ในระบบ และถ้าเรา restart เครื่อง เจ้าไฟล์ที่ค้างเอาไว้อยู่นี้จะถูกนำไปอยู่ใน Trash ให้โดย OS X ครับ ในบางกรณีเราสามารถจะใช้ Recovered File จากใน Trash เพื่อกู้ข้อมูลที่ทำงานค้างเอาไว้ได้ด้วย
  • บน Safari (หรือ Browser อื่น ๆ ) จะเป็น temp file แบบถาวรติดอยู่ในเครื่องครับ
    • Cache : ไฟล์ชั่วคราวที่จะทำให้ใช้งานโปรแกรม / เปิดหน้าเวปเร็วขึ้น
    • Web History : รายการแสดงหน้าเวปที่เราเคยเข้ามา
    • ฯลฯ
  • บน iDVD (temp ชั่วคราว และหายไปเมื่อเสร็จสิ้นคำสั่ง)
    • เวลาที่เราแปลงหนัง จะใช้พื้นที่บน HD เราส่วนนึงเพื่อที่จะแปลงไฟล์
  • Photoshop (temp ชั่วคราว และหายไปเมื่อออกจากโปรแกรม)
    • Scratch disk : พื้นที่บน HD ชั่วคราวที่จะถูกดึงมาใช้ตอนเราทำงานกับไฟล์บน Photoshop

System Logs : เป็นการบันทึกข้อมูลเกี่ยวกับสิ่งที่เกิดขึ้นของระบบ เป็นการบันทึกเองในข้างหลังการทำงานทั่วไปขณะที่เราใช้งาน OS X ครับ .. มีเอาไว้ให้ช่างเทคนิกดูเพื่อไล่หาอาการผิดปรกติของเครื่องได้ด้วยดู การล้าง Temp files และ System Logs บน OS X ประกอบครับ

การ Maintenance OS X #2 : การล้าง Temporary files และ System Logs

การล้าง Temporary Files, System logs บน OS X สามารถทำได้หลัก ๆ 2 แบบครับ

  1. ใช้ Application จากค่ายอื่นมาช่วย
  2. ใช้คำสั่งผ่าน Command line บน Terminal.app ใน OS X

1.การใช้ Application อื่น ๆ มาช่วยล้าง Temp files

เราสามารถใช้ Application จากผู้พัฒนาอื่น ที่ไม่ใช่จาก Apple มาใช้ล้าง temp ได้ครับ ซึ่งสามารถหาโหลดได้จากเวป mac app ทั่วไปในหัวข้อเกี่ยวกับ Utilities หรือว่า System ครับ เช่น

  • Cocktail : โปรแกรมจัดการ Utility สารพัด ราคา 14.95 เหรียญ
  • Onyx : โปรแกรมฟรี ที่จะช่วยจัดการ Maintenance Tasks ต่าง ๆ ให้เรา จาก Titanium’s Software
  • Maintenance 1.2.4 : maintenance พวกล้าง cache, Log หรืออื่น ๆ (เป็นความสามารถบางส่วนเหมือน Onyx เพราะมาจากผู้พัฒนาเดียวกัน แต่ตัวนี้จะเล็กกว่า) ตัวนี้ ฟรีครับ
  • Maintenance 3.8 : automator script ที่เรียบง่าย และช่วยเราล้างไฟล์ที่เราต้องการได้ พัฒนาโดยคุณ Jesse Hogue ฟรีครับ

note : การล้าง Temp ไฟล์จากโปรแกรมต่าง ๆ ด้านบน ผู้ใช้ควรจะทราบค่าต่าง ๆ ที่ตัวเองเลือกเป็นอย่างดีก่อน เพราะอาจจะมีปัญหาที่วุ่นวายตามมาได้หากใช้งานไม่ถูกต้อง

2.การใช้ Command line สั่งงานผ่านTerminal.app บน OS X

ปรกติ OS X จะทำการล้างไฟล์ temp หรือว่า system log เป็นประจำอยู่แล้ว (ระหว่าง ตี 3-ตี 5 ของทุก ๆ วัน) แต่ถ้าเราปิดเครื่องระหว่างช่วงเวลากลางคืน เราก็อาจจะต้องสั่งงานตรงนี้เอาเอง อย่าเพิ่งกลัวครับ เป็นแค่การพิมพ์ภาษาอังกฤษบรรทัดเดียว มีความสุข

สามารถเข้าไปดูรายละเอียด การสั่งงานผ่าน Command line เพื่อ Manitenance OS X นะครับ ผมเขียนเอาไว้ในห้อง Tips& Tricks แล้ว =)